زنبق، که گاهی با گل بنفشه ترکیب می‌شود، رایحه‌ای نرم، ملایم و حس‌برانگیز دارد. این نت گل‌گونه و پودری، جزو نت‌های رده‌بالا و لوکسی است که تنها در بهترین ترکیبات عطری یافت می‌شود و به دلیل فرآیند تولید پیچیده و کم‌بازده، از گران‌ترین مواد اولیه عطرسازی محسوب می‌شود. نت‌های گل‌گونه و پودری زنبق، ظرافت و وقار بی‌نظیری به عطرها می‌بخشند.
ریزوم‌های پودر شده زنبق هم در تالک و هم در پودرهای صورت استفاده می‌شوند. رایحه غنی زنبق ناشی از مقدار بالای ایرون‌هاست، همان ترکیباتی که بوی بنفشه را ایجاد می‌کنند. گفته می‌شود این رایحه تأثیر مثبتی بر رفتار دارد. گل‌های زنبق با تغییر بافت و درخشش خود الهام‌بخش واژه ایریدسنت (Iridescent) شده‌اند.

روش تولید
اگرچه زنبق بومی شرق دور است، اما امروزه عمدتاً در ایتالیا و مراکش کشت می‌شود. مطلق زنبق از طریق استخراج با حلال فرار از ریشه‌های خردشده به دست می‌آید. این فرآیند پس از سه سال رشد آغاز می‌شود، زمانی که ریشه‌ها پوست‌گیری، شسته و در آفتاب یا در فر با دمای ملایم خشک می‌شوند. ریزوم‌ها در تمام طول سال پردازش شده و به مدت دو سال در فر با دمای ۴۰ درجه خشک می‌شوند. این ریشه‌ها به لطف کتون‌هایی به نام ایرو‌ن‌ها بوی بنفشه‌ای می‌گیرند. در مرحله بعد، ریشه‌ها خرد و با تقطیر بخار به «کره زنبق» تبدیل می‌شوند، که گاهی به آن «کانکریت» نیز گفته می‌شود. با توجه به فرآیند طولانی و پیچیده و بازده پایین، قیمت بالای زنبق قابل توجیه است؛ به‌طور مثال، گونه Iris Padilla بیش از ۱۰۰,۰۰۰ یورو به ازای هر کیلوگرم ارزش دارد. بازده ریشه‌های خردشده تنها ۰.۲ تا ۰.۴٪ است و مطلق زمانی تولید می‌شود که اسیدهای چرب از طریق فرآیند تصفیه حذف شوند.

تاریخچه
زنبق در فرهنگ‌های مختلف تاریخچه‌ای غنی دارد. در اساطیر یونان، ایریس پیام‌آور خدایان بود، به‌ویژه برای هرا، همسر زئوس، که او را برای همیشه آوردن خبرهای خوب تحسین می‌کرد. ایریس به شکل دختری ظریف با بال‌های رنگارنگ که رنگ‌های طیف رنگین‌کمان را نشان می‌داد، ظاهر می‌شد و به انسان‌ها به شکل رنگین‌کمان پیام‌های الهی را منتقل می‌کرد. به همین دلیل، رنگین‌کمان به‌طور شاعرانه «شال ایریس» نامیده شد. خود گل زنبق در اساطیر مصر نیز نقش داشت و با خدایان اوسیرس و حورس مرتبط بود. حتی تصویری از زنبق بر پیشانی ابوالهول‌های مصری حک شده تا نمادی از حورس باشد.