وانیل عطری نرم، گرم و بسیار شیرین دارد و یکی از شناخته‌شده‌ترین نت‌ها در عطرسازی است. این رایحه اغلب در ترکیب‌های عنبری استفاده می‌شود و با نت‌های گرم و اغواگر به خوبی هماهنگ می‌شود. وانیل نرم و کمی تند است و در عین حال، دارای ته‌مایه‌هایی حیوانی و حس‌آمیز می‌باشد.
زمانی که وانیل برای اولین بار به ماداگاسکار معرفی شد، حشره‌ای که مسئول گرده‌افشانی گیاه وانیل بود، در آن منطقه وجود نداشت. در نتیجه، گرده‌افشانی به‌صورت دستی انجام می‌شد.
وانیلین، رایحه طبیعی‌ای است که در طول فرآوری غلاف‌های وانیل به‌عنوان ادویه شکل می‌گیرد. این ماده عطری الهی دارد، با بویی مشابه وانیل و طعمی که یادآور شکر وانیلی است. نکته جالب این است که وانیلین می‌تواند با هزینه نسبتاً پایین تولید شود. یک کیلوگرم غلاف وانیل کامل حدود ۱۰۰۰ یورو ارزش دارد، یک کیلوگرم پودر وانیل حدود ۴۰۰ یورو و یک کیلوگرم طعم‌دهنده مصنوعی مایع وانیل تنها حدود ۴۵ یورو هزینه دارد.
وانیلین مصنوعی از نظر مولکولی کاملاً مشابه وانیل طبیعی است؛ از پیچیدگی و غنای رایحه گرفته تا عطر طبیعی آن.

تولید
رایحه غنی و دلنشین وانیل از گیاه وانیل (Vanilla planifolia) به‌دست می‌آید که بومی مکزیک است. امروزه وانیل بیشتر در اندونزی، ماداگاسکار، مکزیک، جزایر کومورو، تاهیتی و چین کشت می‌شود. گفته می‌شود غلاف‌های وانیل تنها پس از چند ماه «عرق کردن» زیر پارچه‌های پشمی، رایحه خود را آزاد می‌کنند. با انتشار و ملایم شدن رایحه، کریستال‌های وانیل شکل می‌گیرند که همان عطری است که می‌شناسیم. استخراج با استفاده از حلال‌های فرّار، کنکریت، ابسولوت و رزی‌نویید وانیل را تولید می‌کند.

تاریخچه
آزتک‌ها علاقه ویژه‌ای به مواد خوراکی و معطر داشتند و وانیل را برای طعم‌دهی به نوشیدنی‌های کاکائو استفاده می‌کردند. وانیل مکزیکی در قرن ۱۵ میلادی به اروپا و مستعمرات آن معرفی شد و حدود سه قرن بعد، به اقیانوس هند، ماداگاسکار، جزیره رئونیون و کومورو رسید.